1951 йилдан ўтмишга нигоҳ
54 БОБ
1951
1951 ЙИЛНИНГ ИССИҚ ИЮН КУНИДА, Уилльям Бранхам навбатдаги кампаниялар серияси олдидан озроқ дам олиш умидида, Индиана штати, Жефферсонвиллига, уйига келди. Июлда унда икки ҳафтага узлуксиз йиғилишлар тайинланган эди: биринчи ҳафта Огайо штати, Толидода; кейин иккинчи оқшом Иллинойс штати, Сионда кечки йиғилишлар, ва ниҳоят, Пенсильвания штати, Эрида йиғилишлар. У бу жуда кучли бўлишини билар эди. Ўтган кампаниядан ўзи анча чарчаганидан, дам олиши соғлигини ушлаши учун муҳим эди.
Уни тинчланиши ва ором олиши учун вақт топиши ҳам осонгина кечмади, ҳатто уйида ҳам. Одамлар Биллини шаҳарга қайтганини билишлари биланоқ, келувчилар унинг эшиги қўнғироғини чала бошладилар ва кунни ўртасида унинг меҳмонхонаси шахсан суҳбат ва ибодатни хохловчи бегона одамлардан тўлиб кетди. Бу нарса унга Худо 1946 йил топшириқ берганидан бери шундай тарзда бўлиб келаверди. Уни ёлғизлигини одамлар доим шундай бузишларига Билли қаршилик қилмас эди. У одамларни севар эди ва уларга ёрдам беришни истар эди. Бироқ, ҳозирги вақтда бирор кишига ёрдам бериши учун жуда ҳам чарчаб қолган эди. Агар у бугун шахсий суҳбатлар ўтказса эди, ваҳийлар (бу суҳбатлар вақтида доим ваҳий пайдо бўлар эди) уни бор ҳамма кучини олиб қўйган бўлар эди.
Меда деди:
— Билли, одамлар тўпланмасдан олдин, кел, мен билан бирор ёққа кетайлик.
Улар бирга Жефферсонвиллидан 25 километр шимоли-шарқ томонда жойлашаган, Туннель Милл деган жойга кетдилар. У ташвишли, нотинч вақтлар тез-тез бу ўрмонларга жўнаб кетар ва бу ўсимликлар ўсиб кетган тинч, ёввойи жойларда ором олар эди. Бу тепаликлар орасида унинг ғори яширинган, у баъзан ўша ёққа дам олиш ва ибодат қилиш учун борар эди. Бироқ бугунги бу сафари, бу мақсадда эмас эди. Унинг сирли ғорига саёҳат жуда чарчоқли ва узоқ юрадиган сайр эди. Билли Медани у ёққа 1941 йил тўйларидан кейин бир марта этганди. Хотинига ўша бир марта етиб кетган эди.
Жефферсонвиллига қайтаётиб, Билли ёшлигида мактаб борган ўша жойга тўхтагиси келди. У майсазорга бурилди ва ўша ерда машинани тўхтатди. Ривқо дашт гулларини теришга чопқилаб кетди, Меда бўлса уни ортидан юрди. Билли эски қудуқ колонкасига борди ва дастакни кўтариб-тушириб, ичишга сув чиқарди. Бир хонали мактаб уйи олдин шу қудуқ яқинида жойлашган эди. Энди бўлса, мактабдан ҳеч вақо қолмаган, ҳатто фундамент тошлари ҳам. Ёғоч деворга суянганча, Билли водий орқали ўзини ёшлиги ўтган ўша жойларга қарай бошлади. Ўша пайтлар бу жойларда одамлар сийрак яшар эди; энди бўлса, бутун қия тепалик яхши қурилган уйларга тўлиб кетган. Улар у болалигида яшаган икки хонали кулбачадан қанчалар фарқ қилади-я! Дунё ўттиз йил ичида қанчалар тубдан ўзгарди!
У ҳали умуман кичкина бўлган вақтлар, кулбанинг ёғочлари унга қанчалик улкан туюлганини, Билли хотирлади. Кулба орқасида улкан олма дарахти турар, бир куни у уни абадий ўсади, деб ўйлаган эди. Ҳозир бўлса, у ўша жойда йўқ эди. У чўмилиш учун отаси ясаган ва ўша олма тагига ўрнатилган скамейкани ва уни танасига михлаб қистирилган ойна бўлагини эслади. Қанча марталаб у отасининг ўша дарахт тагида соқолини олишини кузатган! Чарльз Бранхам паст бўйли, бақувват мускулли соғлом одам эди. У ювиниш ва соқол олиш учун кўйлагини ечганида, ўша мускуллар гўё териси остида пульсланар ва думалаб юргандай бўлар эди. У ўшанда қандай ўйлаганини эслади: “О-о, менинг отам қандай кучли! У юз йил яшайди!” У жуда кўп алкогол истеъмол қилиб, ўзини жувонмарг қилиб, 1936 йилда, эллик икки ёшида ўлди.
Кулба олдида бурун булоқча бўлар эди. Билли неча марталаб оғир кедр челагини ўша булоқчага, сув олиш учун судраганлари ҳақида ўйлаб қолди. Ўн боланинг каттаси бўлиш Билли учун енгил насиба бўлмаган эди. Ота-онаси унга жуда ҳам кўп умид қилгандилар. У укаси Эдварддан конфетга ўз ишларини қилдирган вақтлар ҳам бўлган. Энди бўлса, булоқчадан ҳеч вақо қолмабди; уни, шубҳасиз, бульдозер билан кўмганлар. Эдвард ҳам аллақачон қазо қилди.
Эдвардни ўйлаганида, Билли базўр кўз ёшини тўхтатар эди. Гарчи Эдвард ундан бир ёш кичкина бўлса ҳам, улар бирга мактаб бора бошладилар. Бу оғир йиллар эди. Оилалари шунчалик қашшоқ эдики, на уни ва на Эдвардни етарлича кийими бор эди. 1917 йилнинг ўша кузида мактабга бекўйлак жўнади. Қор бошланганида қўшни аёлни раҳми келди ва унга куртка берди. Мактабда дарсда ўтирганида, унда кўйлаги йўқлигини бошқа болалар билмаслиги учун, Билли бутун ўша қиши билан доим курткасини кийиб юрди. Танаффус пайтида бошқа болалар дўкондан сотиб олинган чаналарида учиб борардилар. Билли ва Эдвард ахлатхонадан эски лаганни топдилар ва уни чана сифатида, токи унинг занглаган таги ейилиб кетгунича ишлатдилар. Тушда у Эдвард билан Огайо дарёсига, пастга, ўзларининг ночор овқатларини ейиш учун тушар эдилар. Уларни биттагина тушлик челакчаси бор эди. Уни ўрталаридаги ёғочга қўйиб, улар ловиялари ва кукуруз зоғора нонларини тенг бўлардилар. Биллининг хотирасига, онаси челакчага ширинлик солганидаги ўша воқеа келди: кукурузли патиллоқ. Билли тегишлисидан кўпроқ ейиш учун синфдан олдинроқ чиққанди. О-о, у укасини шундай алдаганига қанчалик афсусланди!
Бу 1917 йил, биринчи жаҳон уруши вақтида бўлиб ўтган эди. Эрталабки маросим ҳар доим ўшандай бўлар эди. Мактаб қўнғироғини чалиб, миссис Темпл ўқувчиларини мактаб ҳовлисига чиқарар ва тол хивичидан тартиб сақлаш учун фойдаланиб, уларни бир чизиққа саф тортирарди. Ватанга содиқликларини билдириб, улар мактабга юзларини ўгиришар, бир қўлларини олдинда турган боланинг елкасига қўйишар ва марш юриб, мактабга қайтишар эдилар. Ўша шеренгада ҳар бир ўқувчида тайин этилган жойи бор эди. Билли ҳали-ҳали ўша навбатни эсидан чиқармаганди, олдинда Роланд Холлауэй, малла сочли ва қўпол характерли йигит бўлар эди. Роланд суяк ўйини вақтида одамни отди ва турмада ўлди. Уни кетидан вильмер борар эди. У пичоқ билан муштлашишга аралашди ва бўйни кесилиб ўлиб кетди. Уиллис Пол билан нима бўлганди? У танасидан бор ширасини сўриб олган касалликдан қазо қилди. Говард Хиггинс “Колгейт” заводидаги портлашда ҳалок бўлди. Ральф Филдс ва Уилли Хинкл? Улар ҳам аллақачон ўтиб кетгандилар. Уиллидан кейин Эдвард, Биллининг укаси эди. (Бирдан Биллининг ўтмишини ширин-аччиқ соғинчи ширинлигидан кўра кўпроқ аччиқ бўлди. 1928 йил Эдвард Бранхам Жефферсонвиллида, Билли Аризонада мол боқиб юрган вақтида вафот этди. Бу ҳали Билли Масиҳчи бўлишидан олдин бўлган эди. Шунга қарамай, Эдвард ўла туриб, шундай деди: “Биллига етказинглар, мен у билан бир куни осмонда кўришаман”.)
— О Худойим, — Билли ўйлади, — мана, уларнинг ҳаммасидан бир мен тирик қолдим. Яна яшашим учун, мен кимман ўзи? Сенинг Каломинг қанчалар ҳақиқат: “Чунки бу ерда бизнинг доимий шаҳримиз йўқ, биз бўлғуси шаҳарга кўз тикиб юрибмиз”.200 О Раббим, мен Сенга қолган бор умримни бераман, агар Сен менга озроқ кукурузли патиллоқ олишга, ўша эшикларга боришга ва: “Эдвард, оғайним, мана, мен болалигимда сендан тортиб олган шу бир қисм кукуруз патиллоқни ол”, — дейишимга қўйсанг. — Бирдан Билли қаттиқ қичқирди: “О Худойим, майли Фаришталар келсин ва менинг бечора, чарчаган жонимни бу ердан олсин! Бу дунё бошқа менга уй эмас!”
200 Ибронийларга 13:14
Руҳиятнинг бундан жўш уриши Медани уни ёнига қайтишига мажбур этди. У Биллини қучоқлаб туриб, деди:
— Азизим, бу ёққа сен дам олишга келгандинг ва мана энди сен бола каби йиғлаяпсан. Бундай қилма.
— Азизам, — жавоб қилди Билли, — агар сен менинг юрагимдан қанақанги фикрлар ўтганини билганингда эди фақат. Мен у уйда турганимни, кичкина Шарон Роуз касал бўлганини эслайман. Тез орада уни кетидан Хоуп касал бўлди.201 Мен тушунаман, нима учун Худо Хоупни олди, бироқ нима учун У Шарон Роузни олганига, мен ҳеч ҳам тушунолмадим. У бор-йўғи тўққиз ойлик эди.
201 Хоуп Биллининг биринчи хотини эди. Уларда иккита бола туғилган эди: Билли Поль ва Шарон Роуз. Хоуп 1937 йил бор-йўғи 24 ёшида сил касаллигидан вафот этган эди. Бир неча кундан кейин Шарон туберкулёз менингитидан вафот этди.
Меда уни тинчлантирарди.
— Билли, сен бу ҳақида ўйлашинг керак эмас. Ҳозир вақти эмас.
Бироқ унинг насиҳатларига жуда кеч бўлган эди. У аллақачон бу ҳақида эслаганди...
УИЛЛЯМ БРАНХАМ Кентукки штати, Берксвилли яқинидаги қўпол бир хонали йоғоч кулбачада дунёга келди. Онаси, Элла, аслида ўзи ҳали бола эди — бор-йўғи ўн беш ёшар қиз эди. Отаси, Чарльз эса ўн саккизда эди. Билли айнан нақ тонг отиши олдидан, 1909 йил 6 апрелида дунёга келди.
Ўша ерда бўлган одамлар, — киндик кесувчи кампир, қўшнилари, момоси, Элла ва Чарльзнинг сўзлари бўйича, — унинг туғилганидан бир неча дақиқа кейин, очиқ деразача орқали кулбага ғалати нур учиб кирди, унинг кровати устида бир неча сония муаллақ турди ва кейин том орасидан ўтиб кетди. Бу унинг ҳаёти одатдан ташқари бўлишлигига биринчи ишора эди.
1912 йилда Чарльз Индиана штати, Жефферсонвилли яқинидаги фермага оиласи билан кўчиб келди. 1917 йили Билли мактабга бора бошлагани, кейин тез орада бир нарса бўлдики, уни шунчалик қўрқитиб юборди, бу кечинма уни ёшлигидан энг ёрқин хотираларидан бири бўлди. Бу воқеа “спиртли ичимликларни сотиш ва истеъмол қилишни ман қиладиган қонун” вақтида содир бўлган ва унинг отаси уни уйи орқасидаги саройда яширилган самагон-кубга тепалик бўйлаб челакда сув ташишга мажбур этди. Тепаликдан баландга боришда, ярим йўлда етти ёшар Билли терак тагига дам олиш учун ўтирган эди. Тез орада у дарахтнинг баланд шоҳида туриб қолган ғалати қуюнни пайқади, — ғалатилиги шундаки, чунки у жойидан жилмас эди. Бирдан у овозни эшитди, овоз эшитилишига қараганда, гўё ўша қуюнчадан чиқаётган эди. Овоз бундай деди: “Ҳеч қачон ичма, чекма ва танангни ҳеч қандай тарзда харом қилма. Улғайганингда, сен учун меҳнат бўлади”. Билли челакни шундай қолдириб, уйга онасини чақириб, ўқдай учди. Ўша овоз умрбод эсида қолди, ва қачонки у ўша амрга қулоқ солмасликка ҳаракат қилиб қолганида, уни ақлига сиғмайдиган нимадир уни ҳар доим бундан ушлаб қоларди.
Шу ҳодисотларга қарамасдан, Билли Худодан узоқда ўсди. Йигирма уч ёшида “Нью-Олбани Газ кампанияси”да ишлаётиб, у газдан заҳарланди. Бу бахтсиз ҳодиса унинг соғлигига кучли таъсир қилди. Уни боши ва ошқозони доимо оғрир эди, ва ундан кейин унда кучли астигматизм202 авж ола бошлади. Унинг врачи унга ташҳис қўйишда мушкул аҳволга тушиб қолди. Ниҳоят, унинг аппендикси яллиғланган ва уни олиб ташлаш керак, деган хулосага келди.
202 Кўз касаллиги, унинг натижасида нарсаларнинг кўриниши ноаниқ ва хира бўлади. (Тарж.)
Операция ўтиши билан Билли касалхона койкасида ётганида, у танасидан жони чиқаётганини ҳис этди. У ҳамширани чақиришга уринди, аммо унинг овози фақат бир шивирлашга ўтди.
Унинг юрак уриши пасаяверган сари, касалхона палатасини кўриниши ўзгараверди. Унга гўё қоронғи, совуқ ўрмонда юраётгандай туюлди. Ўлим билдирмай унга келаётган эди. Узоқда у яқинлашиб келаётган шамолни шовқинини эшитди. Қўрқувга тушган Билли, ўлим уни олиб кетишга келяпти деб ўйлади. Бирдан у яна болалигидаги ўша терак тагида пайдо бўлиб қолди; у турганча юқорига, дарахт шохларида бўлиб турган ўша қуюнчага қаради. Билли яна ўша паст овоз унга гапирганини эшитди, фақат бу сафар охирги сўзлар бошқача эди.Овоз деди:
— “Ҳеч қачон ичма, чекма ва танангни ҳеч қандай тарзда харом қилма... Мен сени чақирдим, сен бўлсанг келмадинг”.
Билли бақириб юборди:
— Исо, агар бу Сен бўлсанг, унда мени ерга боришимга рухсат бер ва мен Сенинг Хушхабарингни уйларни томларидан ва кўча бурчакларидан ваъз қиламан. Мен Сен ҳақингда ҳаммага айтаман.
Бирдан бу ваҳий йўқолди ва Билли яна касалхона палатасида пайдо бўлди. Унинг соғлиги аста-секин тикланаверди.
У Баптистларнинг Миссионерлар черковида воиз бўлди, бироқ тез орада у ўзининг мустақил черковини тузишга раҳномалигини сезди. Якшанба куни, 1933 йил 11 июнда, у икки ҳафталик уйғониш йиғилишларини янги имонга кирганларни Огайо дарёсида сувдан чўмдириб, ниҳоялади. Бунинг ҳаммасини мингдан кўп одам қирғоқда кузатиб турган эди. Билли ўн олти одамни Раббий Исо Масиҳ Исмидан сувдан имон келтиргач, бирдан ҳавода олов шар пайдо бўлди, нақ унинг боши устида муаллақ осилиб турди ва овоз гапирди: “Яҳё пайғамбар Исо Масиҳнинг Биринчи Келишини хабар қилганидек, сен Уни Иккинчи Келишини хабар қиласан”.
Бу нимани англатишини ўша вақтда Билли тушунмади. Бу уни бутун умрида кузатилиб келаётган ҳайратланарли ҳодисалар силсиласининг бор-йўғи навбатдаги воқеасидек туюлди; у Масиҳчи бўлгандан кейин, энди ҳозир, бунақа ҳодисотлар сони ошди. Бир куни у ҳатто ердан бор-йўғи бир метр ҳавода турган Исо Масиҳни ваҳий кўрди. Бу феномендан нима қилишини билмай, Билли ўша жойларда яшаётган бошқа хизматчиларга маслаҳат солди. Улар уни ақлини иблис ўйнашаётганига шама қилиб, бунақа нарсалардан озод бўлиш керак, деб огоҳлантирдилар. Бу Биллини қўрқувга солди ва кўп йиллар давомида ҳаётидаги ғалати Илоҳий чақириққа қаршилик қилди. Кейин 1946 йил майида, Биллининг саросималиги ҳамма чегарадан чиқди. Яширин ғорда бир ўзи қолди-да, токи Худо у билан учрашмагунича ва унга унинг одатдан ташқари ҳаётининг маънисини тушунтириб бермагунича, шу ёввойи жойдан чиқмайман, деб қасам ичди.
У соатлар кетидан соатлаб ибодатда азоб-уқубатли ҳисларини ибодатда тўкаверди. Кейин у жим бўлди. Гарчи аллақачон ярим кечадан ўтиб кетган бўлса-да, ухлаш ҳатто унинг фикрига келмаганди. Билли ибодат қилиб, фикрлаб ва диққат билан қулоқ солиб, тим қоронғида ўтираверди.
Бирдан у шулъаси билан торгина ғорни бутунлай тўлдирмагунича катталашаётган нурни кўрди. Ўша нурни ичидан оқ кийин кийган, оёқ яланг одам чиқди.
Бу одамни бўйи бир метру саксон сантиметрлар ва вазни ҳеч бўлмаганда юз килограммлар бор эди. Қалин қора сочлари — тешиб юборгудек кўзлари ва шафқатсиз нигоҳли юзини ўраб, елкаларигача тушиб турар эди.
Биллини даҳшат қоплади ва уни “буға” бошлади. Нотаниш тилга кирди:
— Қўрқма.
Шу ондаёқ Биллидан қўрқув йўқолди. Бу ўша, унга ўша терак шох-шаббасидан гапирган паст, жаранглайдиган овозни ўзи эди. Бегона одам сўзини давом эттирди:
— Мен Қодир Худо Ҳузуридан сенинг ўзига хос туғилишинг ва ўзгача ҳаётинг сени бутун дунё одамларига илоҳий шифолаш инъомини келтиришни билдиришни айтиш учун юборилганман. Агар сен чин дилдан ибодат қилсанг ва одамларни ўзингга ишонтира билсанг, сенинг ибодатинг олдида ҳеч нарса тура олмайди, ҳаттоки рак ҳам. Сен дунёнинг кўп жойларига борасан ва қироллар, ҳокимлар ва подшоҳлар учун ибодат қиласан. Сен бутун дунё бўйлаб кўплаб одамларга ваъз қиласан ва минглаб муҳтож кишилар сенга маслаҳат сўраб келадилар. Сен уларга уларнинг фикрлари осмонда сўзларидан кўра баланд жаранглашини айтасан.
Билли, бу қаҳрамонликни амалга ошириши учун камбағал ва маълумотсизлигини айтиб, унга ҳеч ким ишонмайди деб далил келтириб, эътироз билдира бошлади.
Фаришта деди:
— Мусо пайғамбарга уни Худо юборганини тасдиқлаши учун иккита аломат берилганидек,203 сенга ҳам иккита аломат берилади. Биринчидан, одамнинг ўнг қўлини чап қўлингга олиб, ҳар қандай вируслик касалликни борлигини, унинг чап қўлингда пайдо бўладиган вибрациядан аниқлай оласан. Кейин сен у одамни шифоланиши учун ибодат қилишинг керак; агар бу нарса бўлиб ўтмаса, унда у одам учун дуолар сўра ва нарига ўтавер. Худо Руҳидан мойланган пайтингда, ўз фикрингга йўл берма, нима гапириш сенга берилади. Агар сен мулойим ва камтарликда бўлсанг, шундай бўладики, ваҳий ёрдамида сен уларнинг юрак сирларини билиб оласан. Шунда одамлар сенга ишонишига тўғри келади. Бу Хушхабарни қудрат билан ёйишимиз учун асос бўлади, қайсики, Масиҳнинг Иккинчи Келишини хабар қиладган қудратли Хушхабарни бошлаб беради.
203 Чиқиш 3
Жефферсонвиллига қайтиб, Билли ўз йиғилишига, унга Фаришта қандай келганлигини сўзлаб берди. Бранхам черковини аъзоларидан бири, бу воқеани бирга ишлаётганларига айтиб берди. Бу ҳақида, хотини ракдан ўлаётган Уилльям Морганга хабар қилдилар. Врачлар унинг аёлини иложсиз деганлари туфайли, Морган, агар уни Билли Бранхамга ибодат қилиши учун этса, ҳеч нарса йўқотмайди, деб қарор қилди.
Уилльям Морган хотинини черковга замбилда, беҳуш аҳволда олиб келди. Қачонки Билли чап қўли билан унинг ўнг қўлини олганида, жуда ғалати нарсани сезди. Унинг билаги ва қўлининг пастки қисми, пастроқ зарядли электр токига тегиб кетгандай қаттиқ санчди. Бу титроқ унинг қўлидан юқорига, тўппа-тўғри юрагига қараб силжийверди. Ўша қўлини орқа томодаги териси қизарди ва унда кичик-кичик ғуддачалар конфигурацияси пайдо бўлди. Қачонки Билли Исо Масиҳдан бу ўлаётган аёлни шифолашини сўраганида, титроқ тинди. Шу заҳотиёқ, Биллининг қўли нормал кўринишга эга бўлди. Айнан ўшанда у, бу титроқ ўша аёлнинг танасини еяётган ёвуз руҳнинг ракдаги ҳаётидан келиб чиқаётганини англаб етди. Энди бўлса, ёвуз руҳ йўқ бўлди. Билли фикрида ҳеч шак-шубҳасиз эълон қилди: “Сэр, қўрқманг, зеро РАББИЙ ШУНДАЙ ДЕЙДИ: “Сизнинг хотинингиз яшайди!””
Маржи Морган шунчалик тез соғайган эдики, бир неча кундан кейин унинг ҳайрон бўлиб қолган врачи, уни касалхонадан жавоб бериб юборди. У уйига жуда яхши соғлиги билан қайтди.
Бу мўъжиза тўғрисидаги хабар Масиҳчилар доираларида тарқалиб, ҳаттоки Миссури штати, Сент-Луис ва Луизиана штати, Шривпортдан бўлган хизматчиларни Биллига мактублар йўллашга ундаб, улар ундан келиб, уларнинг жойларида уйғониш йиғилишларини ўтказишини сўрагандилар. Билли Индиана коммунал хизматлар кампаниясидан ишдан бўшади ва ўзини ҳамма вақтини хушхабарчилик меҳнатига бағишлаш учун, Жефферсонвиллидаги Бранхам Чодири пасторлиги вазифасидан кетди.
У бутун Қўшма Штатлар ва Канада бўйлаб имон билан шифоланиш кампанияларини ўтказиб, ғайрат билан сафарлар қилди. Унинг қўлидаги аломат ва бунинг кетидан бўлаётган мўъжизалар доимий ошиб-кўпайиб бораётган оммасини жалб қилиш учун бир ягона яхлитликка бирлашди. Ҳар сафар Билли бирор кишини ўнг қўлини чап қўли билан ушлаганида, ва агар ўша одам микроорганизмлар ёки вируслар чақирадиган касалликдан азоб чекаётган бўлса, унинг чап қўли қизарар ва шишиб кетар эди. У ҳар қандай вирусли ва микробли касалликни, шишган чап қўлини орқа томонидаги пайдо бўладиган оқ ғуддачалар конфигурацияси бўйича аниқлар эди. Одамларни ҳатто, уларда қанақа касаллик эканини айтишига зарурат ҳам йўқ эди, — у буни уларга айтиб берар ва ҳар сафар бу хатосиз бўлар эди. Касал учун ибодатдан кейин, агар Биллининг қўли нормал кўринишга қайтса, у шундан ёвуз руҳ қувилганини билар эди; одам шифоланарди.
Ҳар бир йиғилишда минглаб одамлар Худодан бу ҳайратланарли аломатни кўриш иштиёқида тўпланишар ва улардан юзлаб кишилар ўзлари учун ибодат қилинишини хохлар эдилар. Бу буюк муҳтожларни кўриб, касалларнинг бутун навбатлари учун уч, тўрт, беш, айрим пайтлар олти соатлаб ҳам ҳар кеча ва ойлар давомида узлуксиз ибодат қилиб, фақат бироз кичикроқ танаффуслар қилиб, Билли ўзидан бор кучини аямай сиқиб олаверди. Бу икки йиллик машаққатли меҳнатидан кейин у уни хизматини ярим йилга тўхтатишга мажбур қилган асаб системаси бузилишидан азоб чекди. Қачонки у Раббийга хизматини давом эттиришга қарор қилганида, бу сафар у анча доно ва эҳтиёткорроқ бўлди.
1949 йил унинг хизматида худди Фаришта шундай бўлади деб аниқ айтганидай, иккинчи аломат пайдо бўлди. Билли Канаданинг Саскачеван провинциясидаги Реджайнда ибодат йиғилиши ўтказиб турган эди. Ўрта ёшлардаги аёл ибодат навбати бўйича олдинга ўтди. Билли уни қўлини дардини аниқлаш учун олишидан олдин, уни ваҳийда қизча ҳолида кўрди; уни муаммоси нимадалигини ҳам кўрди ва у нима сабаб ибодат учун келганини ҳам билиб олди. Кейин у аёлни келажагини — келажакда у соппа-соғ кўринган эди, — кўрди. Ўша оқшомдан бошлаб, бу иккинчи аломати, ҳар йиғилишда биринчи аломатни суриб чиқараверди.
Унинг қўлидаги аломат асло уни бутунлай тарк этмади. У уни ҳар қандай қулай вақтда ишлатиб билар эди. Билли 1949 йил Калифорнияда йиғилиш ўтказаётганида бўлиб ўтган воқеани ҳеч ҳам унитолмаган эди. Меда билан меҳмонхона номеридалиги пайти, унга дўсти Поль Маликян кўмак сўраб, қўнғироқ қилди.
— Бранхам ака, ҳозиргина хотинимни кўзи ёриди ва уни аҳволи жуда оҳир. Унга нима бўлганини врач аниқлаёлмаяпти. Мен сен кўришинг учун олиб келсам, мумкинми?
— Албатта, Меликян ака, — деб жавоб қилди Билли, — аммо уни бугун олиб келишингга тўғри келади. Эртага мен Каталинага жўнайман.
Поль Меликян хотинини тез орада олиб келди. Билли шу заҳотиёқ уни оғир аҳволдалигини билди. У деди:
— Опа, қўлингни меникига қўй. Кўрамиз, бу қандай касаллигини Раббий кўрсатармикин.
Аёлнинг ўнг қўли уни чап қўлига тегиши билан, Билли деди:
— О-о, бу оёқ веналарининг яллиғланиши.204
204 Оғриқли оқ флебит (тиб.) — одатда аёлларда туғруқ вақтида инфекция натижасида бўладиган, тос веналарида яллиғланиш ва қон увушиб қолишидан оёқларнинг оғриқли шишиб кетиши. (Тарж.)
— Ғалати бўлди-ку, — деди аёл, — менимча мени оёқларида қон увушиб қолганлигини ҳеч қандай симптоми йўқ.
— Мана кўрасиз. Бу оёқ веналари яллиғланишидан бошқа нарса эмас. Бу инъом ҳеч қачон хато қилмайди.
Миссис Маликян Биллини шиш қўлининг орқа томонига қаради. Қўл майда-майда оқ томчилар билан живирлаб турар эди.
— Бранхам ака, буни кузатиш одамни ҳайрон қилади. Сиз ушлаган ҳар қандай қўлда ҳам шундай бўладими?
— Йўқ, — жавоб берди Билли, — бу фақат одамни саломатлигида нимадир ёмон бўлгандагина бўлади. Қараб туринг, мен хотинимни қўлини олсам, нима бўлади. Уни соғлиги жойида.
Билли қўлини олиши билан, қўли яна асл ҳолига келди. Меда энкайиб, ўнг қўлини эрини чап қўли кафтига қўйди. Билли ҳайратда қолди.
— Меда, сенда аёллар касаллиги. Сени чап тухумдонингда киста (сариқ сув олган шиш ўсма).
— Мен бу ҳеч бунақани сезмадим-ку, — деди Меда.
— Бироқ, ҳар қалай бу нарса сенда бор.
Икки кундан кейин миссис Маликян врачига даволанишга борди, у эса уни оёғидаги тромбни даволади.
Ўша вақтнинг ўзидан, Билли хотини тухумдонида пайдо бўлган киста тўғрисида ташвишланиб юрди. Тез орада унга бу нарсани текширишига имконият бўлиб қолди. 1951 йил 19 мартида у Медани касалхонага этиб қўйди, чунки у иккинчи боласи, Саррани туғиш вақти келган эди. Биринчи қизи туғилганидек, Медани қорнини кесиш керак эди. Ҳали уни операцияга тайёрлар эканлар, Билли доктор Диллманга деди:
— Қачонки сен уни очасан-ку, ўшанда уни чап тухумдонини қара ва агар ўша кистани топсанг, олиб ташла.
Кейинроқ доктор Диллман:
— Мен уни тухумдонида ҳеч қандай хатарли нарсани кўрмадим, — деди.
Энг яхши ниятлар билан Билли хотинини ўнг қўлини чап қўлига олди. Афсуски, у қўлини шишганини ва қизарганини кўрди. У ҳали бери киста ўша ердалигини билар эди.
БУ ВАҚТГА КЕЛИБ, булут ўтлоққа соя солди. Энди дарё томондан эсаётган шабада совуқлашди. Меда уйга қайтишни таклиф қилди.
Билли хотини юзига, унинг нозик бети ва ёқимли кўзларига махлиё бўлиб қараб турди. У бор-йўғи ўттиз икки ёшда бўлса ҳам, бироқ вақт унинг қора сочлари орасига аллақачон кумуш толаларни ёпиштирганди. Билли бу оқ сочлар, уни уйида бўлганида, жамоатчиликдан қайғуришга йўйди. У қанчалик Медани яхши кўради! Унга қанчалик оғир бўлар эди, биринчи рафиқаси Хоупдан айрилиб қолганидай, ундан айрилиб қолса! Раббий, шак-шубҳасиз, ҳеч қачон бундай бўлишига йўл қўймасди. Ёки қўяр эканми?
Билли қўлига кичкина Ривқони, уни дала гуллари дастаси билан қўшиб олди ва машинага қайтди.
